Sự tha hóa trong nghề báo vốn là những điều rất không mới, việc lợi dụng chức danh, nhiệm vụ của nghiệp vụ phóng viên, được quyền tiếp cận với những nguồn tin không chính thức càng là miếng mồi ngon để cho các phóng viên “đen” có cơ hội kiếm tiền, bỏ túi riêng… tại báo Tuổi Trẻ việc tống tiền doanh nghiệp, thậm chí là tống tiền chính quyền (chính trị gia) thì lại càng là chuyện “hết sức bình thường” một khi các nạn nhân đã bị họ “nắm thóp”. Kỳ này chúng tôi muốn nói đến sự thật đằng sau loạt bài “Học sinh không biết chữ vẫn lên lớp 4” do Vũ Xuân Toàn (bút danh Vũ Toàn), Trưởng văn phòng Nghệ An làm “đạo diễn”.
 |
| Vũ Xuân Toàn sinh năm 1955, xuất thân từ Báo Nông nghiệp Việt Nam, chi nhánh Nghệ An, năm 2002 đầu quân cho báo Tuổi Trẻ, rồi trở thành đại diện văn phòng tờ báo này ở Nghệ An |
Bạn đọc dễ dàng kiểm chứng thông tin, ngày 10/2/2014, báo Tuổi Trẻ giật tít rất “kêu”: “Không biết chữ vẫn lên lớp 4”, liên tiếp 2 ngày 17/2-18/2, báo tuổi trẻ tiếp tục giật tít rung rinh ngành giáo dục xứ Nghệ: “Kiểm điểm vụ để HS không biết chữ vẫn lên lớp 4” với nội dung gần giống nhau về việc ông Thái Huy Vinh, phó GĐ Sở GD-ĐT Nghệ An cho biết sở đã có quyết định kiểm điểm lãnh đạo, giáo viên Trường tiểu học Thanh Văn. Dân tình hoang mang, chính quyền và ngành giáo dục Nghệ an hoảng loạn phải “cầu cứu” các nơi, và sự thật là ngày 27/2/2014, báo Nghệ An, báo Người Lao Động đã đi loạt bài cải chính “Sự thật về học sinh ‘Không biết chữ vẫn lên lớp 4’” với cả video clip minh họa sự thật là em Nguyễn Thị Lê (Trường Tiểu học Thanh Văn, Thanh Chương, Nghệ An) có khả năng đọc, viết bình thường, đồng thời lên án "một số phương tiện truyền thông" (không dám nói thẳng tên báo tuổi trẻ, sợ trả thù chăng?) đưa tin tiêu cực không chính xác sẽ khiến nhiều người hoang mang, tác động xấu đến xã hội. Sự thật đằng sau câu chuyện này là gì?
 |
| Trường Tiểu học Thanh Văn, em em Lê đang theo học |
Chuyện là, sau khi tiếp nhận thông tin từ ông Nguyễn Hữu Sơn phản ánh về việc trường Tiểu học Thanh Văn dạy con mình là em Nguyễn Thị Lê không đúng cách, khiến em bị lưu ban, không được lên lớp 4. Ngay lập tức, kế hoạch trong đầu đầy sạn của phóng viên báo tuổi trẻ Vũ Xuân Toàn đã nghĩ ngay đến việc kiếm ăn, tống tiền. Nghĩ là làm, ngay lập tức Vũ Toàn thủ máy ghi âm đến văn phòng trường tiểu học Thanh Văn, dí thẻ nhà báo tuổi trẻ vào mặt thầy Võ Bá Phượng, Hiệu trưởng nhà trường, Vũ Toàn nói thẳng: "Hiện ông Sơn (bố em Nguyễn Thị Lê) đang làm đơn kiện nhà trường lên Sở Giáo dục, việc ni mà lôi thôi thì ảnh hưởng lớn đến uy tín nhà trường, thầy phải đưa tui 100 triệu để tôi tính cho!". Thầy Võ Bá Phượng rùng mình, lương giáo viên 3 cọc 3 đồng, dân đây ai cũng nghèo cả, trường lại không có quỹ đen quỹ đỏ gì, lấy đâu ra mà chi cho phóng viên tuổi trẻ?! Mà chuyện em Lê lưu ban vì học kém cũng không thể đổ hết trách nhiệm cho nhà trường, cô Ngoạt (chủ nhiệm lớp em Lê) đã nhiều lần đến nhà tìm hiểu về có phản ảnh cho tôi biết cha mẹ em Lê cũng không quan tâm đến việc học hành của con cái, họp phụ huynh nhiều lần cũng nhờ người này người nọ đi họp thay. Thấy thầy hiệu trưởng nói cứng, Trưởng đại diện báo tuổi trẻ gãi đi gãi lại cái đầu hói: "Thôi thì 50 triệu cũng được, tui có quan hệ với các anh trên Sở, phần còn lại để tui giúp thầy cho ổn thỏa việc ni, chứ để to chuyện không khéo ban giám hiệu nhà trường bị kỷ luật chứ nỏ phải chuyện chơi mô". Thầy Võ Bá Phượng vẫn không thể có 50 triệu đưa cho, Toàn tiếp tục “hạ giá” xuống 20 triệu, thầy cũng nhẹ nhàng nhưng kiên quyết từ chối. Không kiếm ăn được từ thầy Phượng mà cũng chẳng ghi âm được vì thầy Phượng nói chuyện rất nhỏ nhẹ, đàng hoàng, không hề có sơ sẩy gì. Tức tối, Toàn hậm hực bỏ về kèm theo bì thư 500 nghìn đồng bồi dưỡng của thầy Phượng.
Cay cú vì không đạt được mục đích, trưởng văn phòng báo Tuổi trẻ tìm đến tận nhà ông Nguyễn Hữu Sơn ở xóm 6, Thanh Văn, Thanh Chương, phát hiện hoàn cảnh gia đình khá bần hàn, tài sản chỉ là cái bàn vừa là bàn bàn tiếp khách vừa là bàn học cho 2 chị em cô bé, vài cái ghế nhựa, cái tủ chè cũ xập xệ,… Vũ Toàn kéo riêng vợ chồng ông Sơn ra góc nhà, móc túi đếm xoàn xoạt 10 tờ mệnh giá 500 nghìn, nói “giờ vợ chồng anh chị phải nghe lời tui, có ít tiền lo cho các cháu, xong việc tui sẽ đưa thêm”. Là một nông dân chân chất, một nắng hai sương, không hề biết ý đồ của Toàn, từ nhỏ đến lớn chưa ai hào phóng với mình như vậy, nên ông Sơn rất vui: “xin cảm ơn nhà báo, báo tuổi trẻ muốn gì tui cũng làm”. Ngay liền sau đó, Toàn “hướng dẫn” ông Sơn làm đơn cho con “xin học lại lớp 1” (trong khi bé Lê chỉ bị lưu ban lớp 3, chưa được lên lớp 4), nhà trường Thanh Văn không giải quyết, ông Sơn cho con nghỉ học ở nhà phụ làm ruộng. Có trong tay đơn xin học lớp 1 của ông Sơn, Toàn thấy vẫn chưa đủ, Vũ Toàn còn tiếp tục “hướng dẫn”, “phỏng vấn” gia đình ông Sơn (theo kiểu mớm cung, theo đúng kịch bản của Toàn) để ghi âm, biên tập lại theo kịch bản và dựng clip. Đã thu thập đủ “chứng cứ”, Vũ Toàn vừa đe dọa, vừa dụ dỗ cho thêm tiền và lại “hướng dẫn” gia đình ông Sơn cách trả lời phỏng vấn, cách tiếp khách khi có cơ quan chức năng, phóng viên báo khác đến thu thập tư liệu…
Ngày 10/2/2014, vừa ăn tết xong, Vũ Xuân Toàn lập tức đưa bài “Không biết chữ vẫn lên lớp 4” lên “sóng” báo Tuổi Trẻ, ngay tập tức cơn bão dư luận đã xảy ra, ngoài báo giấy, lượng truy cập báo Tuổi Trẻ Online cũng tăng đột biến, Toàn còn dặn mắm thêm muối để gửi báo Lao Động Nghệ An (nơi Vũ Toàn thường xuyên "thâm canh" để kiếm chác thêm) để tạo hiệu ứng cục bộ, triệt hạ uy tín ban giám hiệu trường tiểu học Thanh Văn. Nhiều báo khác không biết sự việc, tin tưởng uy tín “dẫn đầu làng báo” của Tuổi Trẻ, cũng ăn theo nói leo, đưa sự kiện lên tới đỉnh điểm, ngành giáo dục Việt Nam đã từng có tiếng bê bối nay lại lãnh thêm một hậu quả “thảm khốc” chỉ vì sự cay cú của một con sâu đen trong làng báo.
 |
| Báo tuổi trẻ lợi dụng cả gia đình người nông dân chân chất, một nắng hai sương Nguyễn Hữu Sơn, để làm vật tế thần, làm công cụ cho đòn thù hèn hạ, tiểu nhân (Ảnh do đồng nghiệp của chúng tôi tại báo Lao động Nghệ An cung cấp, báo LĐNA cũng là nơi Xuân Toàn thường xuyên qua mặt báo tuổi trẻ để kiếm ăn thêm) |
Chuyện vẫn chưa dừng ở đó, Vũ Xuân Toàn tiếp tục đi thêm bước thứ 2 là đọc để ông Sơn ghi lại bản tường trình, tố cáo ban giám hiệu trường Tiểu học Thanh Văn, mang lên Sở Giáo dục tỉnh Nghệ An “nộp”, sau đó một tuần, báo Tuổi Trẻ đưa tin liên tiếp trong 02 ngày 17,18/2/2014 với nội dung na ná nhau về việc “Quyết định kiểm điểm lãnh đạo, giáo viên Trường Tiểu học Thanh Văn” do ông Thái Huy Vinh, Phó Giám đốc sở ký.
Mọi việc bịa đặt của báo tuổi trẻ chỉ bị đổ bể khi báo Nghệ An “tháp tùng” đoàn kiểm tra của Sở Giáo dục tỉnh Nghệ An về tận trường để xác minh, làm rõ, tiếp đó, cách đây vài ngày, báo điện tử Tầm Nhìn cũng vào cuộc khiến dư luận ngã ngửa, thêm một phen “hố” nặng vì báo Tuổi Trẻ. Sự thật là em Lê dù học kém hơn các bạn cùng tuổi, nhưng riêng chuyện đọc, viết, làm toán thì hoàn toàn bình thường so với lứa tuổi của em. Thậm chí khi phóng viên báo Tầm Nhìn đã đưa trang 113, sách Tiếng Việt lớp 3, là bài em chưa học (bài “Người đi săn và con vượn”) em Lê cũng đọc rất lưu loát.
 |
| Em Lê đọc vanh vách bài học |
Để có được thông tin trên, chúng tôi đã gọi điện trực tiếp đến thầy hiệu trưởng Võ Bá Phượng để xác minh sự việc, thầy cung cấp một số thông tin về việc phóng viên Vũ Toàn tìm cách làm tiền nhà trường, chúng tôi có hỏi thầy có ghi âm lại không, ông cười lớn bảo “Các anh hỏi lạ, làm răng tui đủ ‘tư cách’ để biết trò nớ của nhà báo Tuổi Trẻ? Mà nếu tui biết thì dễ chi qua mặt được sự ‘dày dạn’ của ông nớ!”.
| Video clip chứng minh em Lê có khả năng đọc, viết, làm toán hoàn toàn bình thường |
Tẽn tò, BBT báo Tuổi Trẻ làm “động tác giả” (BBT báo tuổi trẻ thường xuyên sử dụng “chiêu” này để bảo vệ mình, còn phóng viên thì bỏ mặc, sống chết mặc bay) là yêu cầu Vũ Xuân Toàn viết tường trình để BBT “chạy tội” và nếu có bị Ban tuyên giáo TW gõ đầu thì BBT có “chứng cứ” để chứng minh đây chỉ là sai sót của một cá nhân và vụ việc đã được BBT "xử lý", trong khi đó đây là một sai lầm có hệ thống, mang tính bản chất của báo tuổi trẻ. Trong trường hợp có bị Ban Tuyên giáo TW làm căng quá thì đã có đồng chí Chủ tịch nước Trương Tấn Sang nham hiểm và đồng chí Phó Thủ tướng “thứ nhất” Nguyễn Xuân Phúc lừa thầy phản bạn đỡ lưng cho như bao lần khác.
Trong phạm vi bài viết, chúng tôi chỉ đề cập đến một trong những trò bẩn của báo Tuổi Trẻ đã bị phanh phui trước công luận, còn nhiều hành vi bỉ ổi khác của “sâu đen” báo Tuổi Trẻ Vũ Xuân Toàn và “nghi phạm” Thái Huy Vinh, Phó Giám đốc Sở Giáo dục tỉnh Nghệ An cùng “hiệp đồng tác chiến” với báo Tuổi trẻ sau hậu trường để hạ bệ Giám đốc sở Lê Văn Ngọ để chiếm ghế giám đốc sẽ được chúng tôi phanh phui trong bài viết tới.
Người Trong Cuộc
